کیست تخمدان بیماری است که از تشکیل یک یا چند کیست غیر طبیعی در تخمدان بوجود میآید. این کیستها که حاوی مایع هستند، درون تخمدان یا روی آن رشد میکنند. این بیماری به انواع مختلفی دسته بندی میشود و شایعترین آن کیستهای فولیکولی است که در یکی از فولیکولهای تولید کننده تخمک ایجاد میشود و تمام زنان در مقاطعی از زندگی به کیستهای فولیکولار مبتلا میشوند. اندازه کیستهای فولیکولی معمولاً بالای ۳ سانتیمتر است و نباید با فولیکول تخمک که در زمان تخمکگذاری گاهی حتی به اندازه۲۵ میلیمتر میرسد، اشتباه گرفته شوند. بیشتر این کیستها خودبه خود یا با مصرف قرصهای پیشگیری از بارداری ظرف ۶ تا ۸ هفته از بین میروند و اغلب موجب بروز مشکل نمیشوند. شایعترین تودههای تخمدان که در سنین ۲۲ تا ۴۵ سالی بروز میکنند، تودههای کیستیک هستند. به طور کلی حدود ۸۰ تا ۸۵ درصد این تودهها خوش خیم هستند و باعث بروز سرطان نمیشوند.
انواع کیست تخمدان
کیست فولیکولار: شایعترین نوع این بیماری، کیست فولیکولار است که از رشد یک فولیکول نتیجه میشود. فولیکول یک کیسه پر از مایع طبیعی است که حاوی یک تخمک است. کیستهای فولیکولار هنگامی که فولیکول در طی چرخه قاعدگی بیش از حد طبیعی رشد میکند و برای آزاد سازی تخمک باز نمیشود تشکیل میشود.
کیستهای هموراژیک یا اندومتریوئید: کیستها میتوانند در اثر جراحت یا نشت عروق خونی کوچک به درون کیسه تخمک حاوی خون باشند که به آنها کیستهای هموراژیک یا اندومتریوئید گفته میشود.
کیستهای درموئید: گاهی بافتهای تخمدان برای تشکیل بافتهای دیگر بدن مانند مو یا دندان به صورت غیر طبیعی رشد میکنند. کیستهایی با این بافتهای غیر طبیعی، کیستهای درموئید نامیده میشوند.
کیستهای پلی کیستیک (PCO): گاهی چند تخمک، چند کیست تولید میکنند و این عمل تکرار شده و تعداد زیادی کیست کوچک در تخمدانها ایجاد میشود که آنها را به نام تخمدانهای «پلی کیستیک» میشناسیم. کیستهای پلی کیستیک نسبتاً خوش خیم هستند ولی درمان آنها در بیماران مختلف بر حسب شرایط بیمار نظیر وزن و اینکه ازدواج کرده یا نه و یا بچه میخواهد یا نمیخواهد کاملاً متفاوت است و به بررسی و آزمایشهای دقیقتر و مراجعههای متعدد به پزشک نیاز دارد.
کیست فونکسیونل: گاهی از محل فولیکول تخمدانی در مرحله دوم سیکل ماهانه که دوره «لوتیئنی» نامیده میشود، کیستهای لوتیئنی ساخته میشود که آنها نیز به نام کیست «فونکسیونل» شناخته شده و خطرناک نیستند.
علت بروز کیست تخمدان چیست؟
اختلال عملکرد تخمدان: کیستهای تخمدان اغلب بر اثر اختلال عملکرد تخمدان و اختلالات هورمونی بوجود میآیند و خطر ابتلا به آن با استعمال دخانیات افزایش پیدا میکند.
چاقی: چاقی با ایجاد اختلالات هورمونی یکی از دلایل مهم و قابل درمان کیستهای تخمدان و همچنین عامل مهمی در نازایی است. با درمان چاقی انتظار میرود کیستها برطرف شوند و قدرت باروری افزایش یابد.
عدم تخمک گذاری: عدم تخمک گذاری یکی دیگر از علل بروز این بیماری است؛ چون فولیکولی که قرار است تخمک ایجاد کند و معمولاً در روز چهاردهم بعد از شروع عادت ماهیانه پارگی طبیعی پیدا کرده و تخمک را آزاد میکند، این اتفاق در فرد رخ نمیدهد و با تجمع آب در داخل خود تبدیل به کیست میشود.
علل مادرزادی: برخی کیستها نیز منشا مادرزادی داشته و برخی دیگر ناشی از متاستاز تودههای رحم، معده، پستان و روده به تخمدان است. (به انتقال توده از یک بافت در بدن به بافت دیگر متاستاز گفته میشود.)
داروهای محرک بارداری: یکی دیگر از عواملی که باعث بروز این بیماری میگردد، استفاده از داروهای محرک بارداری است.
هورمون پرولاکتین: دلیل دیگر، زیادی هورمون پرولاکتین (هورمون محرک تولید شیر در بدن) به علل مختلف است.
همانگونه که در بالا به آن اشاره شد ۸۰ تا ۸۵ درصد کل تودههای تخمدان خوش خیم هستند و احتمال سرطانی شدن این تودهها در سنین کمتر از چهل و پنج سالگی کمتر از ۶ درصد است.
منبع:baztab
نظرات شما عزیزان: