تبادل لینک هوشمند
 |
كيست ها و توده هاي تخمدان
در طول سال هاي باروري، توده هاي خوش خيم، شايع ترين توده هاي تخمدان هستند که ممكن است عملكردي يا نئوپلاستيك باشند. توده هاي نئوپلاستيك هم ممكن است خوش خيم يا بدخيم باشند.
توده هاي عملكردي تخمدان
توده هاي عملكردي تخمدان شامل كيست هاي فوليكولي و كيست هاي جسم زرد هستند. حدود دوسوم توده هاي تخمدان، در طول سال هاي باروري ممکن است به وجود آیند که بیشتر آنها (85-80 درصد) خوش خيم هستند و دوسوم آنها در سنين 20 تا 42 سالگي رخ مي دهند. احتمال اينكه توده اوليه تخمدان در بيماران زير 45 سال بدخيم باشد، كمتر از 1 به 15 است.
علائم
بیشتر توده ها علائم اندك يا صرفاً علائم غيراختصاصي خفيفي دارند. علائم شايع تر عبارتند از: ورم و اتساع شكم، درد يا احساس ناراحتي در شكم، احساس فشار در قسمت پائيني شكم و علائم ادراري يا گوارشي.اگر تومور از نظر هورمون فعال باشد، ممكن است علائم عدم تعادل هورموني، مانند خونريزي از واژن در ارتباط با توليد استروژن وجود داشته باشد. در صورت پيچ خوردگي تخمدان ها، پاره شدن كيست تخمدان يا خونريزي در داخل كيست تخمدان، ممكن است درد شدیدی ایجاد شود.
توده خوش خيم با توده بدخيم چه فرقي دارد؟
يافته هاي لگني در بيماران مبتلا به توده هاي خوش خيم و بدخيم متفاوت است. توده هايي كه يكطرفه، كيستيك، متحرك و صاف هستند، بيشتر خوش خيمند؛ در حالي كه توده هاي دوطرفه، توپر، ثابت و نامنظم كه با تجمع مايع در شكم (آسيت) و ندول هايي در ناحيه پشت رحم در لگن همراهند و سرعت رشد آنها زياد است، احتمالاً بدخيم هستند. هنگام بررسي توده هاي تخمدان، توجه به دهه زندگي بيمار، اهمیت بسیاری دارد. توده هاي تخمدان در سنين باروري با بيشترين احتمال خوش خيم هستند؛ اما بايد احتمال بدخيمي را نيز مد نظر داشت.
توده هاي خوش خيم تخمدان
كيست هاي فوليكولي، كيست هاي جسم زرد گروه كيست هاي عملكردي تخمدان را تشكيل مي دهند. تمام اين ضايعات خوش خيم و معمولاً بدون علامت هستند و نياز به جراحي ندارند.
عوامل خطر (ريسك فاكتورها)
كشيدن سيگار با افزايش خطر ابتلا به كيست هاي عملكردي همراه است و مصرف قرص هاي تركيبي جلوگيري از حاملگي، خطر ابتلا به آنها را کاهش مي دهد.
اپيدميولوژي (همه گيرشناسي)
اگرچه اطلاعات اندكي در مورد اپيدميولوژي اين حالات وجود دارد، ميزان بستري شدن در بيمارستان به دليل كيست هاي عملكردي تخمدان در آمريكا 500 مورد در هر 100.000 زن در سال تخمين زده مي شود.
شيوع انواع كيست ها
شايع ترين كيست عملكردي، كيست فوليكولي است كه قطر آن به ندرت به بيش از 8 سانتي متر مي رسد.
اگر قطر فوليكول يك كيست بيش از 3 سانتي متر باشد، مي توان لگن آن را به عنوان كيست فوليكولي در نظر گرفت. اين كيست ها معمولاً به طور اتفاقي، در معاينه لگن، يافت مي شوند؛ اما در برخی موارد ممكن است پاره شوند و باعث بروز درد و نشانه هاي صفاقي گردند. اين كيست ها با درمان انتظاري معمولاً در عرض 8-4 هفته از بين مي روند.كيست هاي جسم زرد، شيوع كمتري نسبت به كيست هاي فوليكولي دارند. این كيست ها ممكن است پاره شده در داخل شكم خونريزي كنند و نياز به جراحي داشته باشند.بيماراني كه داروي ضد انعقاد خون مصرف مي كنند، بیشتر در معرض خطر پارگي قرار دارند.این پارگي معمولاً در روزهاي 26-20 از شروع عادت ماهانه و اغلب در سمت راست اتفاق مي افتد و ممكن است حين نزديكي جنسي رخ دهد.كيست هاي پاره نشده جسم زرد ممكن است سبب ايجاد درد شوند كه احتمالاً به علت خونريزي داخل حفره بسته كيست تخمدان است. گزارش شده كه درمان با قرص های جلوگيري از حاملگي، خطر كيست هاي عملكردي تخمدان را به ميزان زيادي كاهش مي دهد. به نظر مي رسد در مقايسه با قرص هاي با دوز بالا كه قبلاً در دسترس بودند، تأثير قرص هاي كم دوز فعلي در مهار كيست كمتر است.
ساير توده هاي خوش خيم تخمدان
زنان مبتلا به اندومتريوز ممكن است دچار كيست هاي شكلاتي (اندومتريزه) شوند كه گاهي اندازه آنها به 8-6 سانتي متر مي رسد. اين توده ها با تحت نظر گرفتن بيمار از بين نمي روند.تخمدان هاي بزرگ و پلي كيستيك (PCOS) هم از علل بزرگي تخمدان هستند كه در مواردي با ساير ويژگي هاي سندرم PCOD همراه مي باشند. درمان این كيست ها طبي است و نياز به جراحي ندارد.
ساير توده هاي تخمدان
كيست هاي درموئيد از شايع ترين توده هاي تخمداني در سنين باروري و كمتر از 2 درصد آنها بدخيم هستند (در زنان بالاي 40 سال، احتمال بدخيمي بيشتر است). خطر پيچ خوردگي در كيست هاي درموئيد، تقريباً 15 درصد است که در 10 درصد موارد این كيست ها دوطرفه هستند. تقريباً هميشه تنها كيست خارج مي گردد و باقيمانده تخمدان حفظ مي شود.خطر تومورهاي اپي تليال تخمدان با بالا رفتن سن افزايش مي يابد (كيست هاي آدنوم سروزي شايع ترين آنها هستند).تومورهاي سروزي عموماً خوش خيمند و تنها 10-5 درصد آنها قدرت بدخيمي حد فردي دارند و 25-20 درصد بدخيم هستند. نوع ديگر، تومورهاي موسيني تخمدان هستند كه ممكن است خیلی بزرگ شوند. 10-5 درصد این تومورها بدخيم هستند.ساير تومورهاي خوش خيم تخمدان عبارتند از: فيبروم، تومور، برنر و اشكال تركيبي تومورها.
كيست تخمدان چطور تشخيص داده مي شود؟
معاينه كامل لگن و انجام تست پاپ اسمير ضروري است. سونوگرافي لگن از روش هاي مهم تشخيص است.
مطالعات تصويربرداري
رايج ترين روشي كه انجام آن ضرورت دارد، سونوگرافي لگن است كه به اثبات منشأ توده و منشأ گرفتن آن از رحم، تخمدان ها، روده يا دستگاه گوارش كمك مي كند.با انجام سونوگرافي، پزشك متخصص اطلاعاتي نيز در مورد اندازه توده و قوام آن به دست مي آورد و به اين ترتیب مي تواند بهترين نوع درمان را انتخاب كند. سونوگرافي ترانس واژينال (نوع خاصي از سونوگرافي از راه واژن) در مقايسه با سونوگرافي شكمي، اطلاعات بيشتري در مورد ساختار داخلي توده در اختیار پزشك قرار مي دهد.در تلاش براي پيشگويي خطر بدخيمي در توده هاي تخمدان، شاخص هاي خطر بدخيمي ارائه شده اند كه در آنها از ويژگي هاي سونوگرافيك به همراه وضعيت يائسگي و مقادير سرمي CA125 (تومورهاي تخمدان) استفاده شده است.اگرچه تجزيه و تحليل اين ويژگي ها ممكن است سودمند باشد، بررسي پاتولوژيك توده هاي خارج شده با جراحي در آزمايشگاه، همچنان روش استاندارد تشخيص محسوب مي شود.پزشكان براي تشخيص تومور تخمدان به ندرت انجام سي تي اسكن را درخواست مي كنند؛ مگر اينكه بدخيمي قوياً مورد تأييد باشد كه در اين حالت سي تي اسكن كمك بزرگي خواهد كرد.
درمان توده هاي تخمدان
سونوگرافي كه امروزه در بررسي بيماري هاي زنان كاربرد بسیاری پيدا كرده، منجر به افزايش تشخيص كيست تخمدان شده است. سونوگرافي نوعي روش تشخيصي نسبتاً آسان است؛ اما از طرفی باعث مي شود يكي از اشكال طبيعي تخمدان، يعني فوليكول هاي كيستيك، به عنوان حالتي پاتولوژيك شناخته شده و بيمار بدون دليل براي درمان هايي مانند جراحي ارجاع داده شود.
درمان كيست هاي عملكردي
درمان آن دسته از توده هاي تخمدان كه تصور مي شود از نوع تومورهاي عملكردي هستند، به صورت انتظاري است. در تعدادي از بررسي ها، هيچ افزايشي در سرعت برطرف شدن كيست هاي عملكردي تخمدان با قرص هاي جلوگيري از بارداري در مقايسه با تحت نظر گرفتن بيمار به تنهايي ديده نشده است.
قرص هاي خوراكي ضدبارداري و درمان كيست تخمدان
قرص هاي جلوگيري از بارداري خطر بروز كيست هاي تخمداني بعدي را کاهش مي دهند و براي زناني كه هم مي خواهند از بارداري جلوگيري كنند و هم از مزيت هاي ديگر اين قرص ها بهره مند شوند، مفيد هستند.
منبع:darmansara
نظرات شما عزیزان:
